Red, White and Brass (Tongan)

‘Oku ‘uhinga ki he hā?

Ko Maka, ko ha tokotaha poupou fefeka ki he timi ‘akapulu ‘a Tongá, te ne fakahoko ha fa‘ahinga me‘a pē ke ma‘u ai ha ngaahi tikite ki he fepaki ‘a Tonga mo Falanisē ‘i he fe‘auhi ‘o e Ipu ‘a Māmaní – ‘o tatau ai pē kapau ‘oku ‘uhinga ia ke fakahoko ai palōmesi ke fokotu‘u ha kau ifi palasa ki he fakame‘ite kimu‘a ‘i he va‘ingá.

Ka ko e palopalemá pē, ‘oku ‘ikai ke ‘i ai ha kau ifi ia pea ʻoku toe pē ha uike ʻe fā ke fokotu‘u ai ‘e Maka ha ifi palasa.

Ko e ngaahi mo‘oni‘i me‘á

• Talēkitá: Damon Fepulea‘i
• Taimi ‘oku lele aí: miniti ‘e 85
• Lea faka-Pilitāniá mo e faka-Tongá
• Ko e Faiva NZ-Tonga na‘e fa‘u ‘o tokoni‘i ‘e he komiunitī Tonga ‘i Uelingatoní
• Fakaivia ʻe ha talanoa moʻoni.

Ko e hā ‘a e ‘uhinga na‘e fokotu‘u ai ki ai ‘a e tu‘unga ko ‘eni?

Na‘e fakatu‘utu‘unga ‘a e fo‘i faiva ko ‘ení ‘e he Film and Video Labelling Body. Te ke lava ‘o ‘ilo lahi ange fekau‘aki mo e fakatu‘utu‘unga fakatataú (cross-rating) ‘i heni.

Ngaahi kaveinga ki he kakai lalahí

Ko e fakama‘unga ‘o e talanoá ‘i he komiunitií ‘oku fekau‘aki ia mo e lahi ‘o e taimi ‘o e fāmilí ‘oku fakamoleki ko ia ‘i he siasí. ʻI he tuʻunga ko ia ko e kau mēmipa ʻo ha fakatahaʻanga Kalisitiane ʻoku fakamamafaʻi ai ʻa e fakahoko fatongia mo e ngāue ma‘á e ʻOtuá ko ha konga ia ʻo honau ngaahi ʻulungāangá.

ʻI ha fo‘i konga ʻe taha, ʻoku hā ai ‘a hono tu‘utu‘unia mamafa atu ‘e he taki ‘o e siasí, ko ha tokotaha ‘oku faka‘apa‘apa‘i lahi, ‘a e tamai ʻo e fāmilí. ʻOku hā kimui ange ʻa e tamai ko ‘ení ‘a ‘ene fili pē ‘iate ia ke fakamu‘omu‘a hono fāmilí ‘i he Siasí, pea naʻe iku lelei ʻa e faituʻutuʻuni ko iá ki he tokotaha kotoa pē.

ʻOku ʻi ai ha ngaahi mōmeniti fakaoli ‘a ia ʻoku feinga ai ʻa Maka ke hola meí hono fatongia ʻi he peitó pe ko e tokoni ki he siasí pea hā ngali ‘ite‘ita pe ta‘efiemālie ai ‘a e kau mēmipa ʻo e fāmilí ki ai, ka ko ʻene feinga ke haó ʻoku fakaoli pea ʻikai ha nunuʻa ki ai.

Māfana

ʻOku fakahaa‘i mo fakafiefiaʻi ʻi he faivá ʻa e laukau lahi ‘a e kakai Tongá ʻi honau fonuá mo honau ‘ulungāanga fakafonuá. Te ke ʻamanaki atu ki ha māfana lahi ʻi he faivá hono kotoa.

‘Oku fakamatala‘i ‘a e māfaná ‘e Halaifonua (Nua) Finau ko e tokotaha na‘á ne kaungā-hiki mo fa‘ú: “[‘oku] ‘uhinga mo‘oni ia ki he māfana, pe ko ha me‘a ‘oku ongo māfana. Ka ʻoku hangē ia ha ongoʻi fakalaumālie ki he ‘ikai ko ia ke kei malava ‘o fakama‘uma‘u ‘a e ngaahi ongo ‘o e loto‘i laukaú, fiefiá mo e sekisekiá ‘a ia ‘oku nau hoko fakataha mai ‘i he taimi pē ‘e taha pea a‘u ai pē ki he tumutumú".

Fakamatala lahi ange

Ko e hā ʻoku mahuʻinga ai kiate au mo hoku fāmilí ‘a e ngaahi fakatu‘utu‘ungá mo e ngaahi fakatokanga ki he kakano ‘i lotó (content)?